روندهای کلان منطقهای و چشم‌انداز توسعه در خاورمیانه
نویسندگان
چکیده مقاله:
هدف این مقاله ترسیم چشم‌انداز آتیِ توسعه در منطقه خاورمیانه، بر اساس شناسایی روندهای جاری در منطقه است. بر اساس الگوی تحلیلِ روند در مطالعات آینده‌پژوهی، ترسیم چشم‌اندازی عالمانه دربارۀ آیندۀ یک کشور یا منطقه یا جهان، منوط به شناسایی و تحلیل کلان‌روندهای جاری در هریک از این سطوح است. کلان‌روندها آن دسته از تحولات بنیادین را شامل می‌شوند که دامنه و گسترۀ تأثیر بالایی دارند و آینده در پرتو آنها ساخته می‌شود. مطابق رویکرد فوق، مقاله با تمرکز بر مقطع زمانیِ پس از سال 2003، پنج کلان‌روند را در سطح منطقۀ خاورمیانه شناسایی کرده است: ۱. تشدید آشوب منطقهای؛ ۲. بحران ساختار دولت- ملت و شکل‌گیری دولت‌های شکننده و شکست‌خورده؛ ۳. بحران‌های زیست‌محیطیِ تشدید شونده؛ ۴. تحول در الگوی تولید و مصرف انرژی و افول موقعیت خاورمیانه در تأمین انرژی جهانی؛ ۵. خروج سرمایه‌های انسانی و مادی و بحران انباشت. مقاله ضمن تشریح هرکدام از این روندها، در پی نشان دادن آن است که این روندهای بحرانی خصلتی درهم‌تنیده داشته و یکدیگر را تشدید می‌کنند و به احتمال زیاد در سال‌های آینده بر ابعاد آنها افزوده خواهد شد. نتیجه‌گیری مقاله آن است که بر بستر چنین کلان‌روندهایی می‌توان انتظار داشت که چشم‌انداز توسعه برای بخش عمده‌ای از کشورهای منطقه در سال‌های آتی تیره‌وتار خواهد بود.
منابع مشابه
ایران در خاورمیانه: روندهای آینده منطقه
منطقه خاورمیانه یکی از بی‌ثبات‌ترین مناطق جهان است که برخلاف بسیاری از دیگر مناطق در حال توسعه جهان همچنان نزدیک به دو دهه پس از پایان جنگ سرد کشمکش‌های منطقهای، بهویژه کشمکش اعراب و اسرائیل هنوز در آنجا به پایان نرسیده است. به همین دلیل برخلاف دیگر مناطق در حال توسعه، بهدلیل وجود ذخایر نفتی و همچنین رشد بنیادگرایی اسلامی که تهدیدی را برای منافع غرب بهویژه ایالات متحده فراهم می‌آورد، همچنان...
متن کاملروندهای کلان نظام بین الملل در آغاز هزاره سوم
هدف این مقاله شناسایی روندهای کلان در نظام بین الملل در آغاز هزاره ی سوم میلادی است. از این رو این سؤال مطرح بود که نظام بین الملل پس از فروپاشی شوروی دارای چه فرایندهای کلانی است که بازیگران را در اتخاذ خط مشی سیاست خارجی محدود می کند؟ پژوهش نشان می دهد که مواردی نظیر گسترش نقش افکار عمومی ملی و جهانی، افزایش اهمیت و جایگاه سازمان های تروریستی در ناامنی جهانی، توسعه ی امواج دموکراسی خواهی و اف...
متن کاملروندهای کلان نظام بین الملل در آغاز هزاره سوم
هدف این مقاله شناسایی روندهای کلان در نظام بین الملل در آغاز هزاره ی سوم میلادی است. از این رو این سؤال مطرح بود که نظام بین الملل پس از فروپاشی شوروی دارای چه فرایندهای کلانی است که بازیگران را در اتخاذ خط مشی سیاست خارجی محدود می کند؟ پژوهش نشان می دهد که مواردی نظیر گسترش نقش افکار عمومی ملی و جهانی، افزایش اهمیت و جایگاه سازمان های تروریستی در ناامنی جهانی، توسعه ی امواج دموکراسی خواهی و اف...
متن کاملتحلیل عوامل مؤثر بر توسعه ی منطقهای در ایران
مقدمه و هدف پژوهش: توزیع نامتعادل امکانات و خدمات اقتصادی، اجتماعی و ... بین مناطق، ضرورتتوجه به برنامهریزی توسعه ی فضایی و متعادل نمودن ساختار فضایی کشور را اجتنابناپذیر نموده است. براین اساس، پژوهش حاضر با اهداف تعیین سطوح توسعه ی استانها، ارزیابی درجه ی توسعهیافتگی آنها دربخشهای مختلف توسعه، تعیین سطح تمرکز نماگرها و پیشبینی عاملهای مؤثر بر توسعه ی مناطق انجامشده است.( روش پژوهش: دادههای مور...
متن کاملراهبرد کلان آمریکا و چرخش سیاست خارجی ترکیه در خاورمیانه
Turkey's foreign policy, after Islamists’ coming over in 2002, has created several discussions in academic and political circles. Turkey’s active policy in Middle East in recent years caused some analysts evaluate this Turkey’s attitude change on regional issues as due to Justice and Development Party’s historical and religious tendencies and its evading from Kemalism west-oriented nationalist...
متن کاملروندهای آینده دموکراسی در خاورمیانه تا 2025 و تاثیر آن بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران
منطقه خاورمیانه در حال تحول است. عوامل و بازیگران بسیاری نیز بر تحولات آن اثرگذار است که بر پیچیدگی مسائل آن می‌افزاید. این وضعیت سیال و مبهم موجب مواجهه با سناریوهای مختلفی شده است که می‌تواند آینده کشورهای اسلامی و به‌طور کلی خاورمیانه را به اشکال مختلفی رقم زند. در این مقاله به این سؤال اصلی پاسخ داده می‌شود که: روندهای آینده دموکراسی در خاورمیانه تا سال 2025، چه تأثیراتی بر منافع ملی جمهوری...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 8 شماره 16
صفحات 105- 130
تاریخ انتشار 2020-03-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023